پس از رحلت رسول خدا(ص)بود که فاطمه(س) در مورد اموال موقوفه و شخصی خویش وصیت کردند و

بسیاری از اموالی را که از رسول خدا(ص) به ایشان رسیده بود، وقف کردند.

نقل شده است:

بعد از رحلت رسول خدا(ص)، عباس بن عبدالمطلب نزد دختر پیامبر رفت و از وی خواست

تا مقداری از اموال رسول خدا را برای پذیرایی از مهمان‌ها و مصارف دیگرش به وی بدهد،

لکن معلوم شد دختر پیامبر همه آنها را در راه خدا وقف کرده و چیزی باقی نمانده است.

ذکر دو نمونه از وصایای مالی حضرت زهرا(س) خالی از لطف نیست.

۱. حیطان سبعه

حیطان سبعه، باغ‌های هفت گانه‌ای بود که اطراف آن دیوار کشیده شده بود.

بنا به روایتی، حضرت فاطمه(س) وصیت کرده بود تا این باغ‌ها وقف امور خیریه شود.

ابوبصیر می‌گوید: خدمت امام باقر(ع) رسیدم.

او فرمود:آیا وصیت‌نامه مادرم فاطمه(س) را دیده‌ای؟

عرض کردم: نه.

سپس درخواست کردم آن را بر من بخواند.

امام باقر(ع) زنبیل کوچکی را آوردند و نوشته‌ای را در مقابلشان نهادند که درباره حیطان سبعه بود.

در آن وصیت‌نامه آمده بود.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ.

هَذَا مَا أَوْصَتْ بِهِ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ (ص) أَوْصَتْ بِحَوَائِطِهَا السَّبْعَةِ

الْعَوَافِ وَ الدَّلَالِ وَ الْبُرْقَةِ وَ الْمَیْثَبِ وَ الْحُسْنَى وَ الصَّافِیَةِ

وَ مَا لِأُمِّ إِبْرَاهِیمَ إِلَى عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (ع)

فَإِنْ مَضَى عَلِیٌّ فَإِلَى الْحَسَنِ فَإِنْ مَضَى الْحَسَنُ فَإِلَى الْحُسَیْنِ فَإِنْ مَضَى الْحُسَیْنُ

فَإِلَى الْأَکْبَرِ مِنْ وُلْدِی شَهِدَ اللَّهُ عَلَى ذَلِکَ وَ الْمِقْدَادُ بْنُ الْأَسْوَدِ وَ الزُّبَیْرُ بْنُ الْعَوَّامِ

وَ کَتَبَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ.

به نام خداوند بخشنده مهربان. این، چیزی است که فاطمه دختر محمد رسول الله(ص) بدان وصیت کرده است.

فاطمه(س) وصیت می‌کند به باغ‌های دیوار کشیدة هفت‌گانه که عبارت‌اند از:

العواف، الدلال، البرقه، المثیب، الحسنی، الصافیه، و مشربه ام ابراهیم…

که درآمد اینها باید در راه خدا برای نصرت اسلام مصرف شود.

من وصی خود را علی بن ابی‌طالب(ع) قرار می‌دهم.

چنانچه او درگذشت، وصی من فرزندم حسن است و اگر او درگذشت،

فرزند دیگرم حسین وصی من است و چنانچه حادثه‌ای برای او پیش آمد،

بزرگ‌ترین فرزند پسر باقیمانده‌ام آن را به عهده می‌گیرد.

خداوند را بر این وصیت شاهد می‌گیرم

و همچنین مقداد بن اسود و زبیر بن عوام بر آن گواهی خواهند داد.

امام باقر(ع) فرمود:

مادرم فاطمه(س) این وصیت را انجام داد و پدرم علی بن ابی‌طالب(ع) آن را نوشت و برای همیشه باقی ماند.[۱]

۲. أمُّ العیال

ام العیال از دیگر موقوفات فاطمه زهرا(س) است که بیست هزار نخل داشت

و نیز میوه‌ هایی چون لیمو و پرتقال و … در آن کشت می‌شد.

فاطمه اطهر(س) آن را نیز وقف فقرا و سادات کرد که در کتاب‌های عامه و خاصه چنین آمده است:

أمُّ العَیالِ صَدَقَةِ فاطِمَةِ بِنتَ رَسُولِ اللهِ (ص)؛

ام العیال صدقه فاطمه دختر رسول خداست.

حضرت فاطمه(س) برای آن هم وصیت‌نامه خاصی نوشت؛

زیرا این منطقه از اهمیت والایی برخوردار بود.

امّ العیال امروز هم دارای چشمه‌های پر آب و سرشار است و از مناطق سرسبز و ییلاقی به شمار می‌رود.[۲]

 منابع:

1- فروع کافی، شیخ کلینی، ج۷، ص۴۸، حدیث۵؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۳۵.

2- معجم معالم الحجاز، عاتق بن غیث البلادی، ج۶، ص ۱۹۴.